Nachtmerrie

Deze week was onze peuter even geen bijna drie, maar zestien, in mijn hoofd en hart. Hoe moet het zijn om ’s nachts de deurbel te horen en bij de voordeur politie te zien staan die hun petten afnemen zodra je opendoet? Drie gezinnen worden sinds zaterdagnacht niet meer wakker uit die nachtmerrie. Kom je als ouders zoiets verschrikkelijks als op de Heeklaan in Helmond gebeurde ooit nog te boven?

De opmerkingen op social media zullen in elk geval niet helpen. ‘Het is hun eigen onverantwoordelijke schuld’. ‘Hoe erg het ook is voor de ouders, de jongens zijn fout geweest’. ‘Misschien een gebrek aan opvoeding’. ‘Waarom zet Grapenhouse die wet niet door, hij zegt dit al twee jaar’.

Ik kan niet geloven wat ik lees. Zijn we zo diep gezonken dat we echt overal een oordeel over moeten hebben, zelfs als het verdriet zo onbetwist groot is? Waarom meteen een politiek of vingerwijzend oordeel vellen over dit groot persoonlijk leed, waarmee je het meteen ontdoet van het allerbelangrijkste aspect; het persoonlijke.

Het waren pubers. Half kind, half adolescent. Nog niet in staat tot het volledig overzien van oorzaak en gevolg. Gevoelig voor stoerdoenerij. Jongens waarbij erbij horen en meedoen belangrijker is dan verantwoordelijk gedrag.

Het posten van kwetsende opmerkingen over slachtoffers en nabestaanden van verkeersongevallen, misdrijven en rampen blijkt een bekend probleem. Slachtofferhulp Nederland voerde in 2019 uitgebreid campagne onder de noemer #socialslachtoffer. Roy Heerkens, woordvoerder van Slachtofferhulp Nederland, legt naar aanleiding van de botte reacties op de Helmondse tragedie uit; nabestaanden worden op deze manier nóg een keer slachtoffer. ‘Wanneer de omgeving verkeerd reageert, kan dat het herstelproces enorm in de weg staan’ (bron: ED artikel)

Maar hoe dan wel te reageren bij iemand in rouw?

Ik denk terug aan de lezing van Manu Keirse, een Vlaamse psychiater en expert in rouwverwerking, waar ik eind oktober was. Hij stelt simpelweg; ‘wat is sterven anders dan verhuizen van de buitenwereld naar het hart?’ Om vervolgens helder uit te leggen dat dat proces flink wat rouwarbeid vraagt. Waarbij de term ‘arbeid’ verraadt dat het een serieuze belasting is voor lichaam en geest en het op te delen is in een aantal taken.

De eerste taak is het onder ogen zien van de werkelijkheid van het verlies. Waarbij je als naaste van een rouwende kan helpen in de confrontatie met die werkelijkheid door te zorgen dat correcte informatie meerdere keren wordt herhaald.

De tweede taak is de pijn ervaren van het verlies. Je kan er simpelweg niet omheen, het komt in niet te stoppen golven. Als naaste van een rouwende help je door het onderwerp te durven blijven aanraken. En te laten weten dat boosheid, schuldgevoel en zelfs hallucinaties volstrekt normale elementen in het rouwen zijn.

De derde taak is het aanpassen aan de wereld zonder die persoon. Waarbij Keirse benadrukt dat iedereen een eigen vingerafdruk van verdriet heeft en je mag zoeken naar jóuw manier. Als naaste help je in deze fase door te luisteren, telkens weer, naar het verhaal van de rouwende.

De vierde en laatste taak is het opnieuw leren genieten van het leven en daarbij herinneringen levend te houden. Keirse benadrukt dat verlies overleven niet gaat om loslaten, wat in de volksmond zo gemakkelijk gezegd wordt, maar om anders vasthouden.

Het zijn vier taken die als je ouders nooit hoopt te krijgen.

Ik probeer me onze peuter voor te stellen over dertien jaar. Hoe ga ik voorkomen dat hij op z’n zestiende in een vlaag van puberale ruigheid eenzelfde snood plan bedenkt? Verbieden? Toestaan? Praten? Stilzwijgend toekijken?

Kun je als ouder überhaupt iets doen of is het louter accepteren dat bij liefhebben de angst voor verlies altijd met je meereist?

’s Avonds kijk ik Tik Tak met onze peuter in mijn armen als hij plots zucht ‘ik hou van jou mama’. Ik druk hem nog iets steviger tegen me aan, duw m’n neus in z’n blonde haartjes en zeg ik ‘ook van jou lieffie’. Tranen prikken, m’n hart ontploft. Ik zet de tijd heel even stil.

Einde bericht.

 

Wil je meer lezen over rouw? ‘Helpen bij verlies en verdriet’ van Manu Keirse is een aanrader.

Denk je ‘Dit was mooi, ik wil méér blogs lezen’… klik dan hier.